Πεζοπορία – Περίπατος

Ο επισκέπτης του χωριού, μα και ο μόνιμος κάτοικος, έχει την ευκαιρία να κάνει αξέχαστους και ρομαντικούς περιπάτους στη γύρω περιοχή, απολαμβάνοντας την υπέροχη φύση. Μερικούς από αυτούς αναφέρουμε στη συνέχεια. Υπάρχουν και πολλοί άλλοι, αν έχει κανείς όρεξη και κέφι για «εξερευνήσεις».

• Διαδρομή Νέου – Παλιού Χωριού. Παίρνοντας το δρόμο από την κορφή του Νέου Χωριού, μέσα σε μια ελατίσια διαδρομή κατευθύνεται κανείς προς το Παλιό Χωριό. Είναι μια εύκολη διαδρομή 1,5 χιλιομέτρου σε ασφαλτοστρωμένο και ηλεκτροφωτισμένο δρόμο, με αρκετά ξύλινα παγκάκια ή πέτρινα περβάζια για ξεκούραση. Στο δρόμο συναντά κανείς αρκετά προσκυνητάρια, όπως το πρώτο του Αη-Γιώργη, που είναι και το πιο καινούριο. Απέναντί του τα παλιά χρόνια λειτουργούσε το πρώτο κεραμοποιείο του χωριού. Λίγο πιο πάνω βρίσκεται το εξωκκλήσι του Αη Γιάννη, που χτίστηκε γύρω στα 1900. Ως το 1956 τη μέρα της γιορτής του, 29 Αυγούστου, γινόταν και το πανηγύρι του χωριού. Συνεχίζοντας τη διαδρομή αντικρίζουμε δεξιά και αριστερά μας δυο προσκυνητάρια αφιερωμένα στην Αγία Αικατερίνη. Το μεγαλύτερο χτίσθηκε το 1958, ενώ το μικρότερο και παλαιότερο συντηρήθηκε πρόσφατα. Πριν ανηφορίσουμε για το Παλιό Χωριό συναντάμε το εκκλησάκι των Αγίων Αποστόλων, που χτίσθηκε το 1886. Οι αδελφοί Στέφανος και Πάνος Χρ. Μαστρογεωργόπουλος, που είναι εγκατεστημένοι στην Αμερική, όχι μόνο το ανακαίνισαν πρόσφατα αλλά και το φροντίζουν τακτικά.
• Ησυχαστήριο Οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Σε κτήμα της Μικροχωρίτισας Μοναχής Πελαγίας χτίστηκε ένα πανέμορφο μοναστήρι. Ο δρόμος για το μοναστήρι ξεκινάει κάτω από το ξενοδοχείο Country Club. Η δεκάλεπτη διαδρομή σκιάζεται από πανύψηλα έλατα, περνάει από το Νεκροταφείο του χωριού και καταλήγει στο Ησυχαστήριο. Χάρη στη σκληρή καθημερινή δουλειά από τις λιγοστές μοναχές είναι ένας χώρος εξαιρετικά περιποιημένος, στον οποίο ο επισκέπτης θα βρει απλόχερη τη φιλοξενία και θα απολαύσει την ηρεμία και τη γαλήνη του χώρου.
• Νοστιμιώτικο. Μέσα από βαθύσκιωτα ελάτια ξεκινάει μια γραφική διαδρομή περίπου δυο ωρών σε δασικό δρόμο από την κορφή του Νέου Χωριού και οδηγεί στο χωριό Νόστιμο με θέα την κοντινή Ποταμιά. Η γαλήνη του τοπίου, ο δροσερός πεντακάθαρος αέρας, η ηρεμία της φύσης είναι μια σπάνια απόλαυση για κάθε περιπατητή.
  
• Αη Νικόλας. Ο δρόμος για τον Αη-Νικόλα ξεκινάει από τη μέση της διαδρομής Νέου – Παλιού Χωριού, μπροστά από το προσκυνητάρι της Αγίας Αικατερίνης. Είναι ένας περίπατος περίπου μιας ώρας. Ο Αη-Νικόλας χτίσθηκε γύρω στα 1880 και επισκευάστηκε το 1961. Προνομιακή η τοποθεσία του στην άκρη του χωριού. Το μυρωμένο αέρι γύρω του, θυμίαμα! Το θρόϊσμα των φύλλων και το κελάϊδισμα των πουλιών, εσπερινός! Ανάμεσα απ’ τα πελώρια πουρναρό-δενδρα που το κυκλώνουν, η απεραντοσύνη όλης της Ποταμιάς!
• Η Παναγιά. Βρίσκεται κάτω από το δρόμο που συνδέει τα δυο χωριά, στη μέση περίπου της διαδρομής. Το τοπίο γύρω της είναι ειδυλλιακό με άφθονες κρανιές και πελώρια πουρνάρια. Ανάσα ζωής στη μυρωδάτη φύση! Λέγεται ότι το πρώτο εκκλησάκι χτίσθηκε γύρω στα 1880. Από τότε ανακαινίσθηκε αρκετές φορές. Γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο, όπου όλοι, Μικροχωρίτες και παραθεριστές, το επισκέπτονται για να ανάψουν ένα κερί στην αγαπημένη τους Παναγιά.
• Το μονοπάτι Μικρού Χωριού – Γαύρου. Αν είστε λάτρης της πεζοπορίας σίγουρα θα απολαύσετε αυτή την φυσική διαδρομή. Ξεκινάει από τους Αγίους Αποστόλους, αριστερά, και καταλήγει στο χωριό Γαύρος. Είναι διάρκειας περίπου μιας ώρας. Περνάει κάτω από μεγάλα πλατάνια και ιτιές, ενώ σε πολλά σημεία συναντάει κανείς ρυάκια με τα νερά που έρχονται από τις φυσικές πηγές του χωριού. Κόκκινα σημάδια πάνω σε κορμούς ή μεγάλες πέτρες δείχνουν την πορεία. Το πλούσιο φυσικό περιβάλλον με τις ευωδιές της φύσης είναι μια μοναδική απόλαυση για τον περιπατητή.
• Το Μνημείο των 13 θυμάτων της κατολίσθησης βρίσκεται λίγο πριν την είσοδο του Παλιού Χωριού. Μια όμορφη τοποθεσία ανάπαυλας, κάτω από μεγάλα πλατάνια με δροσερό τρεχούμενο νερό. Ένα από τα πλατάνια, που φύτρωσαν εκεί μετά την κατολίσθηση του χωριού, έχει ένα τραγικό συμβολισμό: από τη ρίζα του έχουν ξεπεταχτεί 13 παρακλάδια, τόσα όσοι και οι Μικροχωρίτες που χάθηκαν την αποφράδα εκείνη μέρα, που έτυχε να είναι η 13η Ιανουαρίου του 1963. Το μνημείο σχεδίασε η αρχιτέκτονας Άρτεμη Βαρβιτσιώτη-Βεντούρη, οι γονείς της οποίας χάθηκαν στην κατολίσθηση. Το μονοπάτι δίπλα του οδηγεί στο μνημείο του αντάρτη Κλέαρχου (Κώστα Μπίρτσα).

• Η Λίμνη. Στο πλευρό της Τζίρης ακουμπάει η όμορφη λίμνη, που σχηματίστηκε μετά την κατολίσθηση. Την περιβάλλουν ιτιές και πλατάνια, ενώ στα νερά της καθρεπτίζεται ο κόκκινος βράχος του βουνού που υψώνεται δίπλα της, τυλιγμένος με πολλούς θρύλους του χωριού. Ο δρόμος για τη λίμνη ξεκινάει από το Μνημείο των θυμάτων της κατολίσθησης. Στα αριστερά της μικρής διαδρομής συναντάμε την υδροηλεκτρική μονάδα του Μικρού Χωριού, που ακόμα περιμένει την εναρκτήρια κίνηση.
• Το Κεφαλόβρυσο. Ανηφορίζοντας το μονοπάτι από το λίμνη φθάνουμε στο Κεφαλόβρυσο. Είναι μια μικρή διαδρομή που όμως απευθύνεται σε περιπατητές εξοικειωμένους σε δύσβατα μονοπάτια. Είναι το μέρος, απ’ όπου αναβλύζουν τα γάργαρα νερά του χωριού. Χρόνια τώρα ακολουθούν τον ακούραστο δρόμο τους, για να δροσίζουν και τα δυο χωριά. Οι πηγές του είναι χωμένες σε μια καταπράσινη αγκαλιά από πλατάνια και έλατα. Το άφθονο, κρύο νερό τους έρχεται από τα έγκατα της Χελιδόνας. Στα παλιά χρόνια τα νερά απ’ τις πηγές κινούσαν τους νερόμυλους του χωριού.
• Ο Αη-Θανάσης. Σαν μπούμε μέσα στο Παλιό Χωριό, στην κορφή του στρωμένου με καλντερίμι δρόμου, στο «Γούμενο», στέκει το γραφικό εκκλησάκι του Αη-Θανάση. Χτίστηκε το 1900 από τον Αθαν. Κ. Κυράνη (Κεράνη). Πάνω από την κόχη του ιερού, στο εξωτερικό του Ναού, έχουν εντοιχιστεί τα δυο πιάτα στα οποία, σύμφωνα με την παράδοση του χωριού, έφαγαν οι βασιλείς Όθωνας και Αμαλία όταν επισκέφθηκαν το χωριό στα μέσα του 19ου αιώνα. Ένα έθιμο της βυζαντινής εποχής για να θυμίζει την επίσκεψη του βασιλικού ζεύγους στο χωριό. Οι βασιλείς γευμάτισαν στο σπίτι του καπετάν Κυρτσονικολάκη. Εκεί τούς υποδέχθηκαν και άλλοι Αγωνιστές του ΄21, που ζούσαν ακόμη στο Χωριό.
• Ο Αη Γιώργης και Αη Θανάσης. Είναι το πιο καινούριο εκκλησάκι αφού χτίσθηκε το 1960 από την Ευγενία Σ. Φλέγγα, στη μνήμη του πρώτου συζύγου της Γεωργίου Α. Κεράνη με σχέδιο του αρχιτέκτονα Σωτ. Ζήζηλα. Βρίσκεται στα ανατολικά όρια του παλιού οικισμού σε περίβλεπτη θέση, χωμένο στη σκιά από τα έλατα που το κυκλώνουν. Είναι πετρόκτιστο και το τέμπλο του κοσμείται από δυο μεγάλες ψηφιδωτές εικόνες του ζωγράφου Φώτη Ζαχαρίου. Μοναδική η θέα που απλώνεται μπροστά του. Ιδανική τοποθεσία για να συγκεντρώνει συντροφιές νέων, που γεμίζουν το βουνό με τις χαρούμενες φωνές και τα τραγούδια τους τα βράδια του καλοκαιριού.
• Ο Νικολός. Μοναδική απόλαυση ο περίπατος ως εκεί μέσα απ’ τον γεμάτο έλατα καγκελωτό δρόμο, που ξεκινάει από την ανατολική άκρη του Παλιού Μικρού Χωριού. Στα παλιά χρόνια εδώ υπήρχαν τα αλώνια του χωριού. Σαν γέρνει ο ήλιος και το μάτι γοητευμένο πλανιέται στον καθαρό ορίζοντα, οι αισθήσεις ζωντανεύουν και το άγχος ξεχνιέται. Περίοπτη η θέα τής κοιλάδας τής Ποταμιάς, που ξεκινάει από την Καλιακούδα και φθάνει ως το Βελούχι.
• Το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης. Ένα μονοπάτι, δυτικά του Νοκολού, οδηγεί κάτω στη ρεματιά, εκεί όπου εκτελέσθηκαν από τους Ιταλούς, στις 24 Δεκεμβρίου 1942, οι ένδεκα πατριώτες. Απέριττο μνημείο σε λιθόστρωτο ημικύκλιο. Ένας δαφνοστεφής λευκός μεταλλικός σταυρός, έργο του αντιστασιακού Αυγέρη Αυγερόπουλου, υψώνεται μπροστά σε ένδεκα μαρμάρινες πλάκες που έχουν χαραγμένα τα ονόματα των εκτελεσθέντων.
• Βρύση του Μάρκου Μπότσαρη ή Βρωμόβρυση όπως την είπαν, γιατί από δω πέρασαν και έπλυναν τον τραυματισμένο γενναίο αρχηγό, όταν χτυπήθηκε στο Κεφαλόβρυσο (1823). Κάτω από πελώρια πλατάνια μια πέτρινη βρύση με δροσερό νερό. Βρίσκεται στη μέση της διαδρομής που οδηγεί στον Αη-Σώστη.
• Ο Αη-Σώστης. Γραφικό εξωκκλήσι στην ανατολική άκρη του χωριού. Είναι το εκκλησάκι της Ζωοδόχου Πηγής, που η λαϊκή παράδοση το θέλει Αη-Σώστη γιατί εδώ «σώθηκε» η εικόνα της Παναγίας της Προυσιώτισσας. Σύμφωνα με την Ιερά Διήγηση της Μονής Προυσού, η εικόνα έφυγε από τη φύλαξη των συνοδών της, πέρασε από τον απέναντι βράχο, όπου άφησε το λεγόμενο σήμερα «Τύπωμά Της», για να καταλήξει στη βραχώδη πλαγιά του Προυσού, όπου έκτοτε λατρεύεται στο ιστορικό Μοναστήρι, που ιδρύθηκε γύρω στο 850. Το σημερινό εκκλησάκι του Αη-Σώστη, σύμφωνα με την παράδοση, χτίσθηκε πάνω στα ερείπια παλαιότερου ναού γύρω στα 1870. Μοναχό, στη σκιά ενός αιωνόβιου πουρναριού, αναδίδει ευωδιά απ’ το παρελθόν. Δίπλα του ένα πυκνό ελατοδάσος και πιο πέρα τα «τσοκάρια», τα απόκρημνα βράχια με την ασυνήθιστη βλάστηση. Το τοπίο προκαλεί δέος. Εδώ σταματάει κάθε θόρυβος, σβήνει κάθε ήχος για να μην ταράξει τη γλυκιά και απόκοσμη γαλήνη. Κάπου-κάπου φτάνει μόνο η μακρινή βουή του ποταμού Καρπενησιώτη, που κυλάει κάτω, μέσα σε άγρια, απρόσιτα φαράγγια. Η τοποθεσία έχει ιστορικό και αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε εδώ οχύρωση και οικιστικά κατάλοιπα ελληνιστικής περιόδου (3ος-1ος αι. π. Χ.).